Nemačke okupacione vlasti u Drugom svetskom ratu su 6. novembra 1943. godine, radi uništavanja tragova zločina u Srbiji, formirale specijalnu jedinicu koja je primoravala zatvorenike da spaljuju leševe na stratištu Jajinci, kod Beograda.
Procenjeno je da je do aprila 1944. godine na tom mestu spaljeno oko 80.000 žrtava.
Strelište u Jajincima bilo je mesto najveće egzekucije na teritoriji okupirane Srbije u Drugom svetskom ratu.
Na ovom stratištu su, prema zvaničnim, iako najvjerovatnije nepreciznim podacima, od leta 1941. do jeseni 1943. godine nacisti ubili oko 80.000 muškaraca, žena i đece.
U Jajincima su streljani ljudi zbog svoje etničke pripadnosti jer su nacističkim zakonima obeleženi da kvare "čistotu rase".
Streljani su srpski ustanici, ideološki protivnici, uglavnom komunisti, ali i nasumično uhapšeni civili, kao deo odmazde nemačkih okupatorskih vlasti u Beogradu, koja je donela proglas da "za svakog ubijenog Nemca mora biti ubijeno 100 civila, a za svakog ranjenog Nemca, mora biti ubijeno 50 ljudi".
Glavne žrtve masovnih pogubljena bili su Srbi antifašisti, Jevreji i Romi, a u Jajince su redovno dovođeni i strijeljani logoraši iz Banjičkog logora.
Zarobljenici osuđeni na smrt dovođeni su u Jajince Avalskim drumom iz beogradskih zatvora i logora.
Po izlasku iz kamiona, žrtve su, uskom, krivudavom stazom, sprovođene do mesta egzekucije. Na putu do stratišta nekada bi satima čekali ispod nadstrešnica improvizovanih baraka do trenutka kada bi došao red za njihovo pogubljenje.
Komandant stratišta u Jajincima bio je pripadnik Gestapoa, izvesni folksdojčer po imenu Eugen.
Streljanja su vršili vojnici Vermahta. Osim njih, streljanja u Jajincima vršio je 64. policijski rezervni bataljon, koji je bio zadužen i za čuvanje logora Banjica, kao i za izvršavanje masovnih egzekucija na mestima u okolini Beograda.
Posebno važno mesto u hijerarhiji 64. policijskog bataljona imali su upravo folksdojčeri, koji su uzeli aktivno učešće u svim akcijama policijskih jedinica.
Na strelištu je za vrijeme egzekucija podignuto sedam baraka koje su bile namenjene za ishranu nemačkih vojnika, za smeštaj policijskog bataljona, za smeštaj logoraša koji su čekali izvršenje smrtne kazne, te za smeštaj komandanta strelišta.
Za kopanje raka u Jajincima u koje su sahranjivana tela streljanih i ugušenih ugljen-monoksidom bili su angažovani radnici sa Centralnog i Novog groblja u Beogradu. Masovne grobnice su kopane za 100 do 300, a nekada i više leševa.
Prema svedočenjima datim posle rata, Nemci su spuštali tela u rake i posipali tankim slojem zemlje, da bi posao zakopavanja dalje nastavljali beogradski grobari.
Tela je pre ukopa pregledao lekar gestapovac Herbert Jung, koji je izdavao naredbe za ubijanje preživelih, a nekada bi ih i sam likvidirao.
(Mondo/Srna)
Budite bolje informisani od drugih, PREUZMITE MONDO MOBILNU APLIKACIJU.