"Danas, posle 830 godina, Povelju Kulina bana svojataju Hrvati i Bošnjaci iako se ona svrstava u srpske ćirilične spomenike, jer je pisana štokavskim govorom i ne razlikuje se od istorodnih dokumenata pisanih u Raškoj. Povelja je deo srpske istorije, kulture i nasleđa srpskog nacionalnog identiteta", naglašava za Srnu profesor istorije Bogdan Tomanović.

OD KULINA BANA I ...

Kulin je vladao Bosnom najkasnije od 1180. godine do oko 1204. godine. Prema pisanju Mavra Orbina, Kulin je nasledio prvog bosanskog bana Borića i vladao 36 godina, piše Wikipedia. Sa izuzetkom jednog vojnog pohoda protiv Vizantije, u kome je učestvovao sa Ugarima i Srbima 1183. godine, Bosna je njegovu vladavinu provela uglavnom u miru. Zbog njegove privrženosti (jeretičkoj, bogumilskoj) Crkvi bosanskoj, Katolička crkva je kroz Ugarsku na njega izvršila pritisak, pa je Kulin u aprilu 1203. organizovao skup na Bilinom Polju gde deklariše svoju privrženost katoličkoj crkvi.

Ovaj penzionisani profesor bilećke gimnazije kaže da Povelja Kulina bana, napisana 1189. godine, kojom se potvrđuje sloboda kretanja i trgovine između Dubrovačke republike i države Kulina bana, počinje rečima "U ime Oca i Sina i Svetoga Duha".

"Nije beznačajna činjenica da se u Povelji Kulina bana, kao i u prvoj osnivačkoj povelji manastira Hilandara koju je izdao monah Simeon na Svetoj gori 1198. na 1199. godinu javlja slovo đ, čijim nastankom, prema mišljenju Petra Đorđića, počinje istorija srpske ćirilice. Ovo slovo se zadržalo iz glagoljice zbog specifičnih potreba srpskog izgovora", rekao je Tomanović.

Napomenuvši da je slovo đ našlo svoje mesto i u Vukovoj "narodnoj ćirilici", Tomanović je istakao da su ćirilično pismo i narodni pravopis slika Kulinovog kulturnog opredeljenja, te da je Povelja Kulina bana oblikovana na istočnohrišćanskim duhovnim temeljima, a ne na zapadnohrićanskim (papskim).

On je naglasio da nije slučajno što decenijama unazad studenti Beogradskog univerziteta uče osnove jezičke istorije, odnosno istorijat srpskog pisma ćirilice na primjeru Povelje Kulina bana.

Komentarišući tvrdnje da je Povelja Kulina bana pisana "bosanskim jezikom", Tomanović je podsjetio da se i ranije pokušavalo osporiti da se u Bosni pisalo ćirilicom.

"U toku političkog delovanja u BiH Benjamina Kalaja, koji je nastojao da stvori jedinstvenu bosansku naciju, pismo i jezik, bio je 1896. godine pokušaj okupatorskog naučnika Ćira Truhelke da ospori da se u Bosni pisalo srpskom ćirilicom. On iznosi teoriju o nekakvoj bosanskoj varijanti ćirilice, takozvanoj bosančici što nema nikakvog naučnog utemeljenja", naglasio je Tomanović.

Ukazavši da je Povelja sačuvana u tri primjerka, Tomanović je naveo da se najstariji, koji bi mogao biti original, od 1860. godine nalazi u Odsjeku slavistike u ruskoj biblioteci nauka u Petrogradu (Sankt Peterburgu9, a preostala dva su prepisi i nalaze se u dubrovačkom arhivu.